Kuvvet konu anlatımı içerisinde öğreneceğimiz konular;
– Kuvvet nedir?
-Kuvvetin Özellikleri
– Kuvvet uygulayarak yaptığımız işler
-Bileşke Kuvvet (Aynı yöndeki kuvvetlerin bileşkesi , zıt yöndeki kuvvetlerin bileşkesi )
-Dengelenmiş Kuvvetler
-Dengelenmemiş Kuvvetler
KUVVET
-Duran bir cismi hareket ettiren hareket halindeki cisimleri durdurabilen , cisimlerin hareket yönünü ve cisimlerin şeklini değiştirebilen etkiye kuvvet denir.
-Kuvvet “F” ile gösterilir.
-Birimi Newtondur.Kısaca “N” harfi ile gösterilir.
-Kuvveti göremeyiz ama etkilerini hissedebiliriz.
DİKKAT !!! Kuvvet ölçen alete dinamometre denir.
Kuvvetin Özellikleri
-Kuvvetin 4 temel özelliği vardır. Bunlar ;
-Uygulama Noktası : Kuvvet uygulanan cisme denir.
-Doğrultusu :Kuvvetin yönü ve kuvvetin zıttı doğrultusunu verir.
-Şiddeti (Büyüklüğü) : Kuvvetin dinamometre ile ölçülen büyüklüğü.
-Yönü : Kuvvetin yönünü belirtir.
Kuvvet Uygulayarak Yaptığımız İşler
-Kapıyı açarken
-Yüzümüzü yıkarken
-Topa vururken
-Yemek yerken kuvvet uygulamış oluruz.
Kuvvetin Yönü ve Doğrultusu
-Kuvvetin yönü ve doğrultusu farklı şeylerdir. Kuvvetin yönü tek yönlüdür ancak doğrultusu iki yönlüdür. Örnek olarak doğu yön doğu-batı ise doğrultusudur.
BİLEŞKE KUVVET
-Birden fazla kuvvetin yaptığı etkiyi tek başına yapan kuvvete bileşke kuvvet denir.
-R veya Fnet ile gösterilir.
-Bileşke Kuvvet (R) = F1+F2
Aynı Yöndeki Kuvvetlerin Bileşkesi
- Bir cisme etki eden kuvvetlerin yönleri ve doğrultuları aynı yönde ise kuvvetlerin bileşkesini bulabilmek için iki kuvvet toplanır ve cisim bileşke kuvvet yönünde hareket eder.
Örnek : Bir cisme aynı yön ve doğrultuda 6 N ve 4 N’luk iki kuvvet etki ediyor. Cismin hareket yönü ve cisme etki eden net kuvveti bulalım.
R= F1+F2 = 6N+4 N = 10 N
-Cisme etki eden net kuvvet 10 Newtondur.
-Yönü ve doğrultusu Doğudur.
Zıt Yöndeki kuvvetlerin Bileşkesi
-Bir cisme etki eden yönleri zıt ve doğrultuları aynı olan kuvvetlerin bileşkesini bulmak için iki kuvvet birbirinden çıkartılır ve büyük olan kuvvetin yönü alınır.Cisim büyük kuvvetin yönünde hareket eder.
Örnek : Bir cisme aynı doğrultuda ve zıt yönde 6 N ve 4 N’luk iki kuvvet etki etmektedir. Buna göre cismin hareket yönü ve cisme etkiyen net kuvveti bulalım.
-R = F1- F2 = 6 N -4 N = 2 N
-Net Kuvvet 2 Newtondur.
-Yönü Doğudur.
Örnek : Aşağıdaki şekilde verilen kuvvetle ilgili olarak;
a) Kuvvetin bileşkesini bulunuz.
b) Bu kuvvetleri dengelemek için hangi yöne kaç Newton eklememiz gerekir ?
a) R= F1-F2 = 22 N- 10 N R= 12 N Doğu yönünde
b) Kuvveti dengelememiz için Batı yönünde 12 Newtonluk kuvvet uygulamamız gerekir.
Dengelenmiş Kuvvetler
-Bir cisme eşit büyüklükte ve zıt yönde iki kuvvet etki ediyorsa bileşke kuvvet 0 olur ve bu durumda cisim duruyorsa durur hareketliyse sabit süratle ilerlemeye devam eder.
Dengelenmemiş Kuvvet
-Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi 0 değilse o cisim hızlanır veya yavaşlar.
Şekilde görmüş olduğunuz gibi bileşke kuvvet 0 değildir. Bu durumda doğu tarafında giden bir cisme batı tarafından karşı bir kuvvet uygulandığı için cisim yavaşlar.
Dengelenmiş ve Dengelenmemiş Kuvvetler Örnekleri ;
-Masada duran bardak —- Dengelenmiş kuvvet (Sürat sıfır)
-Ağaçtan düşen ceviz — Dengelenmemiş kuvvet (Sürat artar)
-Duvarda duran saat —- Dengelenmiş kuvvet (sürat sıfır)
-Havaya doğru atılan taş —- Dengelenmemiş kuvvet (Sürat azalır)
